Z gór zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej przywędrowały do nas lewizje (Lewisia) – niewielkie, jak to byliny górskie, rośliny z rodziny portulakowatych. Lewizje są roślinami długowiecznymi, ale rozrastającymi się powoli. Część stałą stanowi gruby, bulwiasty, słabo rozgałęziony korzeń. Jest on wrażliwy na uszkodzenia, dlatego lewizje nie bardzo lubią przesadzanie.
Lewizje -ciekawe gatunki
Liście lewizji są mięsiste, bez ogonków i tworzą przyziemne rozety. Ze względu na ich kształt i sezonowość, gatunki lewizji podzielono na 3 grupy:
- grupa Cotyledon, obejmuje gatunki lewizji, których liście nie zasychają po kwitnieniu, pozostają zielone także w okresie zimy, są płaskie, łopatkowate o pofalowanych brzegach; jest to najczęściej uprawiana grupa lewizji w
ogrodzie – przedstawicielem jest lewizja liścieniowa (L. cotyledon), liście ma zielone lub niebieskawe długości 12-15 cm. Tworzą płaskie rozety przypominające „rozgwiazdę”, czasem powstają rozety boczne. Starsze okazy osiągają średnicę nawet 40 cm. W maju gatunek ten zaczyna kwitnąć.
Pędy kwiatostanowe długości 20-30 cm w postaci luźnych wiech. Kwiaty tego gatunku lewizji mogą być białe lub w różnych odcieniach koloru różowego, łososiowego, żółtego lub czerwonego. W ogrodach występują też odmiany mieszańcowe powstałe ze skrzyżowania lewizji liścieniowej z innymi gatunkami. Lewizje z tej grupy rozmnażamy przez wysiew nasion (zaraz po zbiorze). Wysiewamy do płaskich naczyń zadołowanych na zimę w inspekcie. Wschody następują na wiosnę. Uwaga na ślimaki! W jedną noc potrafią zniszczyć wszystkie siewki. Jeżeli nie wytniemy przekwitłych kwiatostanów, roślina wysieje się sama. Starsze rozrośnięte egzemplarze można dzielić, a dla cierpliwych interesującym sposobem będzie sadzonkowanie pojedynczych liści.
Lewizje -odmiany warte polecenia
- grupa Rediviva, to niewielkie rośliny o okrągłych liściach, także ułożonych w rozety. Liście zasychają w połowie lata i wtedy dopiero pojawiają się kwiaty. Do tej grupy należą gatunki L. disepala i L. rediviva o białych lub różowych bardzo dużych kwiatach (śr. 5-10 cm). Są bardziej wrażliwe na zamakanie, ale tolerancyjne na odczyn podłoża. Uprawia się je głównie w chłodnych inspektach lub donicach przenoszonych na zimę do pomieszczeń.
- grupa Pygmaea, gatunki lewizji należące do tej grupy także mają liście zasychające latem. Najczęściej uprawiana i najmniej wymagająca spośród nich jest L. nevadensis. Ma ona bulwiaste korzenie i wąskie wałeczkowate liście. Kwiaty pojawiają się w maju-czerwcu,
Lewizja Cotyledon są białe lub pastelowo-różowe. Najprościej rozmnożyć ją z nasion, których roślina zawiązuje duże ilości. Jeśli nie zostaną zebrane, można spodziewać się w następnym roku samosiewu w najbliższym otoczeniu. Zebrane nasiona możemy wysiewać tak jak L. cotyledon. Siewki rozsadzamy w drugim roku uprawy. Gatunki, których liście zasychają latem nie powinny rosnąć samotnie, gdyż po kwitnieniu pozostaje puste pole. Dobrym sąsiedztwem są L. cotyledon, opuncje, zawciągi.
Uprawa lewizji
Lewizje nie są bylinami łatwymi w uprawie, wczesną wiosną, gdy rośliny budzą się do życia, podlewamy je dość obficie. Wymagają dużo rozproszonego światła, ale uwaga, nie znoszą gorąca, południowego, ostrego słońca. Wybieramy dla nich miejsca przewiewne, częściowo zacienione, mogą rosnąć od północnej lub wschodniej strony zbocza. Wystrzegajmy się strony południowej i zachodniej. Podłoże pod uprawę
lewizji powinno być bardzo przepuszczalne, złożone z piasku, drobnego żwiru, niewielkiej ilości gliny i torfu (nieodkwaszonego!). Podczas sadzenia dobrze jest obsypać szyjkę korzeniową grubo ziarnistym piaskiem, rośliny te należy sadzić ukośnie. Lewizje nie znoszą zalegającej wody na liściach i w środku rozety, zwłaszcza zimą. Wilgoć szkodzi mięsistym korzeniom, które w zbyt mokrym podłożu szybko będą gnić. Na gnicie narażone są również gruboszowate liście (nie mogą dotykać wilgotnego podłoża i nie lubią,gdy w ich kącikach zalega woda). Po skończonym kwitnieniu (od sierpnia) lewizje przechodzą okres spoczynku i wtedy musimy im zapewnić raczej suche podłoże. Z tego względu dobrym miejscem do uprawy lewizji jest murek kwiatowy, gdzie umieszcza się je na pionowej ścianie między kamieniami. Innym dobrym miejscem jest sadzenie roślin pod nawisem skalnym , który zapobiega nadmiernemu nasłonecznieniu i opadom atmosferycznym. Lewizje należą do najbardziej cenionych i najładniejszych roślin skalnych. Jednak w ogrodzie musimy zapewnić jej warunki dokładnie odpowiadające jej wymaganiom.
Zimowanie lewizji
Wrogiem lewizji jest nie tyle mróz , co wilgoć w połączeniu z niskimi temperaturami. Szczególnie narażone są rośliny zimozielone. Przed nadejściem jesiennych opadów rozety lewizji należy przykryć szklanym daszkiem co zabezpieczy przed wilgocią, następnie, gdy temperatura zacznie spadać poniżej zera na szklany daszek kładziemy gałązki świerkowe i w ten sposób je zimujemy. Byliny te można uprawiać w pojemnikach i zimować je w chłodnych, ale zabezpieczonych przed mrozem, widnych pomieszczeniach.
